ਪਹਿਲਾ ਪੂਤੁ ਪਿਛੈਰੀ ਮਾਈ

ਪਹਿਲਾ :- ਅਗੇ -ਅਗੇ

ਪੂਤ : ਮਨ 

ਪਹਿਲਾ ਪੂਤੁ ਪਿਛੈਰੀ ਮਾਈ ॥

पहिला पूतु पिछैरी माई ॥

Pahilā pūṯ picẖẖairī mā▫ī.

ਅਰਥ :- ਸਾਡਾ ਮਨ  ਅੱਗੇ -ਅੱਗੇ  ਹੈ  ਤੇ  ਸਾਡੀ  ਅਕਲ (ਬੁਧਿ) ਓਸਦੇ  ਪਿਛੇ - 2  ਚੱਲ  ਰਹੀ  ਹੈ  ।

ਗੁਰ : ਚਿੱਤ , ਸਾਡੀ  ਸਮਝ 

ਚੇਲੇ : ਮਨ ਦੇ ਪਿਛੇ

ਗੁਰੁ ਲਾਗੋ ਚੇਲੇ ਕੀ ਪਾਈ ॥੧॥

गुरु लागो चेले की पाई ॥१॥
Gur lāgo cẖele kī pā▫ī. ||1||

ਅਰਥ :-ਸਾਡੀ ਸਾਰੀ ਸਮਝ (ਸੋਚ) ਮਨ ਦੇ  ਮਗਰ  ਪਿਛੇ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ ।

ਏਕੁ ਅਚੰਭਉ :- ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ 

ਏਕੁ ਅਚੰਭਉ ਸੁਨਹੁ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਭਾਈ ॥
एकु अच्मभउ सुनहु तुम्ह भाई ॥
Ėk acẖambẖa▫o sunhu ṯumĥ bẖā▫ī.

ਅਰਥ :-ਇਹ ਇਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ..

ਦੇਖਤ:- ਦੇਖਿਆ ਹੈ (ਏਕੁ ਅਚੰਭਉ)

ਸਿੰਘੁ:- ਸ਼ੇਰ 

ਚਰਾਵਤ:- ਚਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ 

ਗਾਈ:- ਗਾਂ ਨੂੰ  

ਦੇਖਤ ਸਿੰਘੁ ਚਰਾਵਤ ਗਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
देखत सिंघु चरावत गाई ॥१॥ रहाउ ॥
Ḏekẖaṯ singẖ cẖarāvaṯ gā▫ī. ||1|| rahā▫o.  Page 481, Line 11

ਅਰਥ :-ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗਾਂ (ਮਨਮਤਿ) ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੇਰ (ਗੁਰਮਤਿ) ਦਾ ਭੋਜਨ ਹੈ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਚਿੱਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਵਿਆਖਿਆ :- ਇਸ ਸਬਦ ਵਿਚ ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਾਲਾਤ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ (ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵੀ ਹਾਲਾਤ ਨੇ) ਕਿ ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਿਉਂ ਨਹੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ । ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ, ਓਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਅੱਗੇ-ਅੱਗੇ ਹੈ ਤੇ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਕਲ (ਬੁਧਿ) ਓਸਦੇ ਪਿਛੇ-2 ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ । ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸਮਝ (ਸੋਚ) ਮਨ ਦੇ ਮਗਰ (ਪਿਛੇ) ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ । ਇਹ ਇਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ, ਗਾਂ (ਮਨਮਤਿ) ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੇਰ (ਗੁਰਮਤਿ) ਦਾ ਭੋਜਨ ਹੈ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਸ਼ੇਰ (ਚਿੱਤ) ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਜਦਕਿ ਚਾਹੀਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕੇ ਗਾਂ (ਮਨਮਤਿ) ਨੂੰ ਸ਼ੇਰ (ਗੁਰਮਤਿ) ਖਾ ਜਾਵੇ ।